Hij verzorgt de inrichting van ons lichaam en produceert zijn werk op basis van vraag en aanbod. De fibroblast is 24/7, 365 dagen per jaar actief. Waar is hij te vinden? En hoe kun je deze vaste kracht optimaal benutten?

De binnenhuisarchitect

Het werk van een fibroblast lijkt heel erg op dat van een binnenhuisarchitect. Zo iemand luistert zorgvuldig naar de wensen van de bewoners en past hierop de inrichting van het huis aan. De fibroblast verricht soortgelijk werk in al het bindweefsel (Fascia) in jouw lichaam. Hij staat de hele dag in verbinding met krachten die in en op jouw lichaam werken. Informatieprikkels vanuit die krachten zet hij om in fysieke aanpassingen aan het bindweefsel. Het is een binnenhuisarchitect die voortdurend jouw interieur aanpast naar je levensstijl, geheel automatisch. Platvloers gezegd: Ga je veel sporten, dan maakt hij je bindweefsel sterker. Beweeg je weinig dan maakt hij je stijver. Doe je veel rekoefeningen dan maakt hij je soepeler, enzovoort… De fibroblast houdt zich niet aan een vast plan voor het inrichten. Hij is dag en nacht aan het werk en reageert alleen op actuele prikkels.

Vraag & aanbod

De fibroblasten zijn met miljarden aanwezig in ons lichaam. Ze bevinden zich tussen het bindweefsel (Fascia) en kunnen zich als een soort rupsjes verplaatsen. De fibroblast reageert hoofdzakelijk op mechanische prikkels. Die prikkels zijn bij wijze van spreken het kompas van de fibroblast. De prikkels bepalen de richting, maar de fibroblast vaart altijd door, is altijd aan het werk. Daarnaast reageert de fibroblast ook op de alarmstoffen die vrijkomen bij weefselschade. Of het nou een open wond is of een verstuikte enkel, de fibroblast komt bij elk type weefselschade als één van de eerste in actie om het bindweefsel te repareren.

Altijd beschikbaar, traag & simpel

De fibroblasten zijn 24 uur per dag, 7 dagen per week, 365 dagen per jaar tot je beschikking. Ze weigeren nooit een klus. Ook zijn ze in staat eerder werk aan te passen! Het enige wat je nodig hebt is geduld, want de fibroblast is geen snelle werkkracht. Dit verklaart bijvoorbeeld het (verstandige) advies dat je een nieuwe sport of belasting rustig moet opbouwen. Anders gun je letterlijk de fibroblasten de tijd niet om jouw lichaam te versterken. Bovendien zijn fibroblasten niet intelligent. Ze kunnen niet anticiperen, vooruitdenken of begrijpen wat jij van plan bent met jouw lichaam. Het enige waarop ze varen, zijn de mechanische prikkels in je lichaam. Meer vooruitzicht hebben ze niet.

Betrouwbaarheid kent ook nadelen

De fibroblastsen zijn uiterst bedreven in efficiëntie. Aan de grondslag van het werk van de fibroblast ligt hun lijfspreuk: “Gebruik het of verlies het”, in het Engels: “Use it or lose it”. Ze kunnen bindweefsel aanpassen of aanmaken, maar ook afbreken en weghalen! Denk maar aan de binnenhuisarchitect. Heb je een koffiebar in de keuken, maar drink je nooit meer koffie? Weg met de bar! Zo handelt de fibroblast dus ook. Deze handelingen zijn duidelijk zichtbaar bij astronauten. Zij zijn een periode gewichtloos en hierdoor ruimen de fibroblasten (in hun ogen) onnodig weefsel op. Zij vinden het bindweefsel op dat moment veel te sterk voor een omgeving die gewichtloos is. Het lichaam past zich op deze manier letterlijk aan de gewichtloze omstandigheden aan. Gelukkig voor de astronauten is na thuiskomst dit afbraakproces met de juiste training weer omkeerbaar.

Geduld is een schone zaak

Jouw lichaam is niet anders dan die van de astronauten uit het voorbeeld hierboven. In plaats van gewichtloosheid spelen er in jouw leven andere factoren. Misschien heb je onder veel spanning gestaan en ben je daardoor stijf geworden. Of ben je weer begonnen met bewegen na een lange periode van rust. Of je bent na jarenlange ervaring gewisseld van een type sport. Hoe dan ook, geef de fibroblasten de tijd om jouw lichaam van binnen opnieuw vorm te geven. Dan zul je van de veranderingen nog lang de vruchten plukken.

Bronnen:

Stavnichuk M, Mikolajewicz N, Corlett T, Morris M, Komarova SV. A systematic review and meta-analysis of bone loss in space travelers. NPJ Microgravity. 2020 May 5;6:13. doi: 10.1038/s41526-020-0103-2. PMID: 32411816; PMCID: PMC7200725.

Fitzgerald, J. Cartilage breakdown in microgravity—a problem for long-term spaceflight?. npj Regen Med 2, 10 (2017)

Alessie, J., Jacobs, K., De Morree, J. J., & De Morree, J. J. (2021). Dynamiek Van Het Menselijk Bindweefsel. Bohn Stafleu van Loghum.

Jian Tian,Michael J. Pecaut,James M. Slater, and Daila S. Gridle Spaceflight modulates expression of extracellular matrix, adhesion,and profibrotic molecules in mouse lung 2009 Jul; Physiol 108: 162-171